Wie wil de verandering?
Ons onderwijsniveau zakt de laatste jaren op de ranking. De nieuwe eindtermen vormen het enige waarin de overheid kan bijsturen. Door deze inhoudelijk tot bijna 100% vast te leggen worden tegenover tot nu bij 70%, alle scholen verplicht om dezelfde leerdoelen na te streven. De overheid heeft onder lobbywerk van de industrieën vooral voor STEM, economie, ICT en betere kennis van vooral het Nederlands gekozen en in mindere maten Engels, Frans. Hierdoor kunnen de scholen met een aanbod buiten STEM, ICT en economie studierichtingen minder lestijd vakversterkend (soms op doorstroming) gericht inrichten voor studierichtingen in de zorg, humane, kunst enz.
Gepast onderwijs voor elk kind?
Hierdoor kan een school, studierichting, zich moeilijk nog onderscheiden van andere onderwijsvormen. Laat staan een eigen project, waarin ze ook werken aan menswording, waarin ze ruimte laten voor creativiteit en zelfontplooiing. Met deze hervorming gooit men eigenlijk het ideaal van de humaniora overboord.
Vreemd? Was deze manier van werken nu juist niet onze sterkte?
Een verborgen agenda?
Door te kiezen voor 100% invulling door de overheid vastgelegde doelen worden eigenlijk alle scholen hetzelfde. Dus worden scholenkoepels met eigen accenten overbodig en kan men deze droogleggen. Wat een besparing oplevert, misschien volgens sommige een verschuiving van de middelen in het voordeel van het lesgeven kan geven.
Zeker als men zoals in de planning staat over enkele jaren naar dezelfde examens zal gaan.
Is dit al niet iets dat al jaren bezig was?
Ja, maar door meerdere evoluties. Enerzijds is het lerarenberoep de laatste jaren een tweede keuze geworden. Wat zeker in een aantal gevallen ons lesgeven geen goed heeft gedaan.
Anderzijds hebben uitgeverijen massaal ingezet op invulboeken die perfect alle leerstof in een jaar verspreid inlepelen. Boeken die alle scholen van één koepel dan ook in hun lessen begon te gebruiken. Daarbij kwam de laatste jaren dan nog eens de digitalisering van het boekenaanbod, wat al het lesgeven nog meer ‘eenheidsworst’ maakten.
Een ver-beamer-ing van het lesgeven!
Het gevolg was dat lessen hapklaar worden gegeven door leraren die soms gewoon zich beperken door woorden met leerlingen in te vullen. Het kritische, het creatieve is de laatste jaren verdrongen naar meer filosofische en ‘kunst’ vakken, zoals MO, PO en esthetica. Als dat nu eens juist de vakken zijn die de economische wereld voor een job niet zo belangrijk vindt.
Een vak leren?
Dan komen we bij het echte doel naast een besparing om de koepels kan men volgens sommige nutteloze vakken in de zorg, kunst en menswetenschappen, liquideren. Dit in het voordeel van STEM, ICT, economische en taalvakken.
Door alle creatieve en mensgerichte lesdoelen, eindtermen, vakoverschrijdend, ‘transversaal’, te maken lost men ze als het ware op in het geheel. Wat maakt dat iedereen het meer vrijblijvend mag doen in zijn restuurtjes.
De grondwettelijke vrijheid van onderwijs wordt immers door deze hervorming ernstig ingeperkt. Wat het arrest van de Raad van State ook aangaf, naast vele alarmsignalen uit het onderwijsveld. Toch heeft de minister en zijn beleidsvoerende meerderheid dit allemaal naast zich neergelegd?
En wat met de 21st century skills?
Deze onderwijshervorming, in tegenstelling tot wat men ervan gemaakt heeft, wenste juist deze doelen zoals creatief, kritisch, probleem oplossen denkend, computationeel ICT vaardigheden, mediawijsheid, samenwerken, sociale en culturele vaardigheden (burgerschap) te implementeren in alle vakken.
Maar hierdoor hebben ze enkel een heleboel vakken verzwaard, of tot onmogelijke fusies doen samensmelten.
Hierdoor zijn bijvoorbeeld kunstvakken samengevoegd of verdwenen, vakken die juist het creatief denken aanwakkeren verminderd.
Dus goed dat het onderwijs en zijn vele schoolbesturen, reageren en hun eigenheid verdedigen. Ik hoop althans dat kunstvakken terug hun plaats zullen krijgen.
Luc tekent 